Dosvidanya!

Om 9 uur werden we in het hotel opgehaald door onze tour guide Gereltuya voor de 2 daagse excursie naar Terelj national park. We hadden een privé tour geboekt en de auto met chauffeur stond buiten te wachten. We reden naar Terelj en Gereltuya vertelde ons ondertussen van alles over Mongolië. Zo vertelde ze een leuk verhaal over het worstelen tijdens het Naadam festival. Het was ons al opgevallen dat de worstelaars een vrij apart tenue droegen. Een soort t-shirt maar dan alleen de armen en rug bedekt. Vroeger was er eens een meisje wiens vader eigenlijk teleurgesteld was dat ze geen jongen was. Vaders in Mongolië hebben het liefst een jongen, zodat die worstelaar kan worden. Het meisje wilde de droom van haar vader toch vervullen en ging worstelen. Ze was groot en sterk. Ze won allerlei wedstrijden en haar tegenstanders wisten niet dat ze een vrouw was. Totdat ze daar op enig moment achter kwamen. Ze voelden zich goed belazerd en besloten daarom dat worstelaars een shirt moesten dragen waarbij de borst niet bedekt is, zodat je van je tegenstander kunt zien dat het werkelijk een man is... En zo vertelde ze van alles. We reden naar een nomaden familie die in een ger woont. Toen we aankwamen waren ze de paarden aan het melken. Dat moest elke 2 uur gebeuren. Daarna lieten ze ons de tent zien en mochten we eten proeven wat zij normaal eten. Het is bijna allemaal gebaseerd op melk en het was niet lekker.. In de tent hing een afbeelding van Chinggis Khan, zoals iedere familie er een in huis heeft hangen. De tent steunt in het midden op 2 palen. De ene paal staat symbool voor de man, de andere voor de vrouw. Je mag niet tussen de palen door lopen. De mensen waren erg verlegen maar wel gastvrij. Daarna zijn we naar het ger kamp gereden waar we zouden overnachten. Het was primitief maar wel comfortabel. Vlak bij het ger kamp stonden de paarden op ons te wachten waar we de middag mee hebben doorgebracht. In de zomer zijn de paarden koppig en zo ook die van ons. Toch was het prima te doen en hebben we erg genoten. Zo'n 3 uur lang hebben we rondgereden door de bergen. Wat is Mongolië schitterend. Gelukkig waaide het een beetje, want het was bloedheet in de zon.

Na het paardrijden zijn we naar Turtle Rock geweest. De naam geeft al aan waar de rots op lijkt. Het was een beste klim om daar te komen. Daarna door naar Ariyabal meditation tempel. Weer een fors stuk omhoog gelopen om er te komen, maar het uitzicht was geweldig. De tempel zelf was ook mooi. Terug naar het kamp, gegeten en naar bed. In de ger prima geslapen. De volgende ochtend was het wat mistig, waardoor de bergen waarop we uitkeken er mysterieus uit zagen. 'S ochtends werden aan de onderkant van de tent de doeken wat omhoog gerold, zodat gedurende de dag er wat wind door heen waait. 'S avonds gingen de doeken bijna helemaal naar beneden. Na het ontbijt zijn we naar het Chinggis Khan standbeeld gegaan. Dit beeld is in 2008 gebouwd en is 40 meter hoog. Het is gemaakt van roestvrij staal. Met een lift kan je naar het hoofd van het paard. Vanaf dat punt kan je ver kijken alle kanten op. Onderin zit een klein museum en er zit ook een restaurant waar we geluncht hebben. Daarna zijn we naar een Kazak familie gegaan. De Kazakken zijn de grootste ethnische groep in Mongolië. Hun ger was heel anders dan degene van de dag ervoor. Er kleurrijk en helemaal behangen met geborduurde doeken. De mensen waren niet verlegen en het eten was dit keer wel lekker! Hierna nog naar een heuvel gegaan net buiten de stad, waar je een prachtig uitzicht hebt over heel Ulaanbaatar.

De volgende ochtend vroeg op voor het laatste deel van de treinreis. UB naar Peking, 28 uur, tweede klas. Het valt op dat het mistig is buiten en het ruikt naar vuur. Later horen we dat er bosbranden zijn. Gedurende de eerste 2 a 3 uur van de reis rijden we dan ook door vrij dichte mist. We worden vergezeld door een Mongoolse man en vrouw die ook naar Peking gaan. De man spreekt een paar woorden Engels. Verder hoor je ze niet dus het is lekker rustig. In de wagon zitten diverse andere toeristen, waaronder een stel uit België. Nadat de 'mist' verdwenen is brandt de zon op de trein. We zijn ondertussen in de Gobi woestijn aangekomen. We rijden door uitgestrekte vlaktes, waar we kilometers lang helemaal niets tegenkomen. Zo nu en dan passeren we een groepje paarden, kamelen of gazelles. Een verdwaalde ger, maar we zien er steeds minder. Begrijpelijk, want de temperatuur is aardig gestegen. In de trein steeg het kwik tot 40 graden (ja, er hing een thermometer). Iedereen zoekt naar manieren om zich koel te houden maar het lukt niet, dus we geven op en leggen ons erbij neer dat het gewoon zweten wordt de rest van de dag. Als je gewoon dood stil niks zit te doen druipt het zweet al van je voorhoofd. We zoeken samen met de Belgen en een Engelsman die in Mongolië woont verkoeling in de restaurant wagon. Daar is het echter ook niet te harden, alleen het bier is redelijk koud. Verderop in een eerste klas wagon blijkt airco te zijn. Wat een verademing. We kunnen daar echter niet rond blijven hangen dus maar weer terug naar onze bloedhete coupé. Very hot, very hot, zegt de Mongool. Tegen het begin van de avond komen we bij de grens aan. Aan de kant van Mongolië staan we ongeveer 2 uur stil. De paspoorten worden ingenomen en de bagage wordt gecheckt. De formuliertjes die we hadden ingevuld werden ook ingenomen. Ondertussen is het buiten enigszins afgekoeld maar daar merken we weinig van omdat we stil staan. Na geruime tijd rijden we door naar de kant van China. Ook daar moeten de paspoorten en nodige formuliertjes worden ingeleverd. Daarna wordt het onderstel van de trein gewisseld. De rails in Mongolië zijn namelijk breder dan die in China. Behalve een hoop herrie en wat gewiebel hebben we er niet veel van meegekregen, omdat we al bijna lagen te slapen. Ondanks het harde bed hebben we redelijk geslapen. Het raam stond open en buiten was het fris, dus ook in de coupé was de temperatuur aardig gedaald. We hadden zelfs een extra dekentje nodig. We werden wel met regelmaat gestoord door de machinist die nodeloos vaak zat te toeteren. Onze wagon was de eerste dus wij konden dat, zeker met het raam open, erg goed horen. We hadden 2 tickets gekregen voor gratis ontbijt en lunch in de restaurant wagon. Ontbijt was van half 7 tot half 8 en bestond uit een boterham met jam, een vies ei en een laf kopje thee. De lunch was van 9 tot 10, beetje bijzondere tijd, maar omdat het ontbijt niet erg veel was besloten we toch maar de 'lunch' te gaan halen. En zo zaten we om kwart over 9 aan de rijst met soort gehaktballen en wat groente. Met stokjes natuurlijk, geen bestek. Na een lange rit komen we dan eindelijk aan in Peking, de eindbestemming! We denken terug aan Moskou, toen we op het station stonden te wachten op de eerste trein, vol verwachting. En nu zijn we ongeveer 8000 km verder.

Peking, tja, heet. Bloedheet. Zodra we het station uitlopen komt er een hete föhn over ons heen. Wat is het hier ongelofelijk warm en benauwd. Dat is alle dagen zo gebleven, behalve de laatste dag, toen was het slechts een graad of 24, beetje motregen, heerlijk. Als je zo'n 5 minuten rustig wandelt buiten druipt het zweet aan alle kanten van je lijf af. Ook 's avonds, want het koelt nauwelijks af. Na aankomst in het hotel zijn we de omgeving gaan verkennen. Het hotel zit aan een bekende grote winkelstraat met moderne winkels. Zodra je een zijstraatje ingaat kom je in smalle steegjes met souvenirs en eten. Heel veel eten. Schorpioenen, slangen, vogelspinnen, zeesterren enz. Die hebben we overgeslagen. Met de 2 Belgen uit de trein, Robrecht en Kaat, hadden we afgesproken Peking eend te gaan eten. De Engelsman had ons een tip gegeven voor een goed restaurant en zo zaten we met z'n vieren aan onze eerste Chinese maaltijd. Bij de eend hadden we nog diverse andere gerechtjes besteld. Ik heb gesmuld.

De dag erna hebben we de Verboden Stad bezocht. Aan het grote Tiananmen plein ligt de ingang met een grote foto van Mao er boven. Wat is het enorm daar binnen. Je verdwaalt bijna. 'Stad' is er echt een passend woord voor, hoewel de Chinezen deze plek het Paleismuseum noemen. De pleinen bij de grote gebouwen staan vol met Chinezen. Wij als toeristen zijn een ware bezienswaardigheid. Je zou toch denken dat er in Peking genoeg blanke toeristen rondlopen en dat men dat niet opvallend zou vinden. Bij alle bezienswaardigheden wemelt het echter van de Chinezen en zie je nauwelijks blanken. We worden aangestaard, er worden 'stiekem' foto's gemaakt en we zien mensen elkaar aanstoten en vervolgens naar ons wijzen. Na de Verboden Stad hebben we nog een tempel bezocht met een gigantische Buddha er in en 2 torens waarin een voorstelling werd gegeven met grote trommels. 'S avonds hebben we wederom heerlijk Chinees gegeten.

Woensdag stond de Chinese muur op de planning. Al even geleden had ik een tour geboekt waarbij we met een helikopter boven de muur zouden vliegen. Met een dikke Audi werden we opgehaald bij het hotel. Het was ruim anderhalf uur rijden naar de muur. De Chinese muur is zo'n 9000 km lang, maar slechts op 5 plekken te bezoeken, vlak bij Peking. Wij rijden eerst naar een klein vliegveld. Daar aangekomen beginnen onze harten sneller te kloppen als we de helikopters zien staan. Onze gids praat lang met de mensen van het vliegveld. Daarna zegt ze vrij droog dat het weer niet goed is (dat hadden we zelf ook al gezien) en dat we nu de Chinese muur vanuit de lucht niet zouden zien. Wellicht is het weer vanmiddag beter, maar anders wordt het geannuleerd. Wat?! Natuurlijk stond het erbij vermeld bij het boeken maar je gaat er niet vanuit dat het werkelijk geannuleerd wordt. We gingen dan eerst maar wandelen over de muur en daarna weer contact maken met het vliegveld om te horen of het door zou gaan. De muur is indrukwekkend! We hebben een aardig stuk gelopen waarbij het zweet ons al gauw van het lichaam droop. Wat is het steil!! Iedereen loopt te zuchten en te steunen. Maar eenmaal op een hoog punt aangekomen is het uitzicht (ondanks de mist) schitterend. De muur kronkelt door de hoge bergen heen. En dan te bedenken dat die nog zo'n 9000 km door gaat. Onvoorstelbaar hoe men dat gemaakt heeft. Een andere bezoeker die puffend naar boven liep mompelde in zichzelf: these guys must have been drunk when they built this wall.. Toen we weer terug waren belde onze gids naar het vliegveld. De muur zelf was fantastisch maar we hoopten natuurlijk vurig dat de helikopter vlucht nog door zou gaan. Na wat Chinees gebrabbel zegt ze: good news! Yes, het gaat door! Vol gas weer naar het vliegveld waar onze helikopter klaar staat. We nemen plaats in het blauwe ding en hij gaat soepel de lucht in. Al gauw komen de bergen in zicht en daar is ineens de muur. Wat is het mooi vanuit de lucht. Wat een uitzicht, onbeschrijfelijk! Dit hadden we niet willen missen. Voor de Chinezen is de muur heel speciaal. Als je de muur bezocht hebt mag je je zelf een held noemen. Nou, zo voelden wij ons ook wel. 'S avonds zijn we naar Chinees theater geweest, waar acteurs in bijzondere kostuums een voorstelling gaven, begeleid door dramatische muziek. We genoten ondertussen van Chinese thee en hapjes.

Op donderdag was het tijd voor het Zomerpaleis. Dit complex ligt net buiten de stad en werd vroeger door de keizer gebruikt als plek om te chillen buiten de Verboden Stad. Het is enorm, maar veel sfeervoller dan de Verboden Stad. Er zijn gebouwen, maar ook water en parken. Erg mooi. Het betekende wel weer veel lopen in de hitte. Daarna waren we dan ook toe aan een voetmassage. Vlak bij het hotel in een shabby bovenkamertje hebben we 45 minuten genoten van gefriemel aan onze voeten. Bij zonsondergang wilden we de vlag ceremonie zien op het Tiananmen plein. Bij zonsopkomst wordt de vlag gehesen en bij zonsondergang komt de vlag weer naar beneden. Dat is niet per se heel bijzonder, het gaat meer om de mannetjes die vanaf de ingang van de Verboden Stad naar de vlag marcheren, met passen van 75 cm per stap, 108 stappen per minuut, perfect synchroon. Toch vond ik de Russen bij het Kremlin beter. Voor deze toestand, die slechts enkele minuten duurt, wordt al het verkeer rondom het plein stil gezet. Wij waren zo'n 3 kwartier van te voren aanwezig maar en stonden al tig Chinezen te wachten. Het was bizar druk. En dan te bedenken dat dit elke dag 2 keer gebeurt. Onderweg hier naar toe hadden we eerst nog gegeten in een klein restaurantje waar je de koks het eten zag bereiden. De dumplings werden voor je neus gemaakt. En ja, ik heb weer gesmuld.

Op de laatste dag hebben we Temple of Heaven Park bezocht. Op deze plek werden vroeger offers gebracht voor een goede oogst. Het was er minder druk dan bij de andere bezienswaardigheden en we zagen opvallend veel blanken. Hierna nog rondgelopen in de Pearl Market, waar elektronica, kleding, souvenirs en sieraden worden verkocht. Dan is het alweer tijd om de backpack in te pakken en nog een keer te gaan genieten van een Chinese maaltijd.

En dan zijn we aan het einde van de reis. Wat hebben we een hoop gezien en meegemaakt. Van eindeloze bossen in Rusland, uitgestrekte vlaktes in Mongolië naar het drukke, grote Peking. Van de houten Siberische huisjes in Rusland, via de gers in Mongolië naar de stenen huisjes in smalle hutongs in Peking. Van sjiek ballet in Moskou naar luidruchtig theater in Peking. Van 9 graden in Novosibirsk naar 35 graden in China. Van de oude Lada's in Rusland naar de Toyota Prius in Mongolië (die hebben zoveel mensen omdat benzine duur is, komt uit Rusland), en uiteindelijk de tuktuks in Peking. Van het Rode plein in Moskou, via het Chenggis Khan plein in Ulaanbaatar naar het Tiananmen plein in Peking. Twee dingen hebben alle landen gemeen. Men drinkt er thee en men eet gevulde deegpakketjes (pelmeni in Rusland, buuz in Mongolië en jiaozi in China).

Nu wachten we op ons volgende vliegtuig naar Amsterdam, op het vliegveld in Moskou. Back to where it all started. Nog een keer zdravstvuyte, spasiba en dosvidanya. De Russische taal beviel me echt het beste. Het zit er op, weer terug naar huis. We had a blast!!

Omul en khuushuur

Bij aankomst in Irkutsk werden we op sleeptouw genomen door Aleksei, een van de Russen uit onze coupé. Hij moest ook met de bus en heeft ons de weg gewezen naar ons hotel. Het hotel ligt in de meest toeristische straat van Irkutsk, waar ze oude Siberische huizen hebben nagemaakt. Van diehard Rusland naar toeristisch Irkutsk. Veel meer mensen spreken hier Engels. Vanuit Irkutsk wilden we de volgende dag naar Listvyanka, het dichtstbijzijnde dorp aan het Baikal meer. De lonely planet zei dat we de bus konden nemen, die elk half uur ging, voor 100 roebel. Bij het busstation bleek echter dat we pas aan het eind van de ochtend de eerste bus konden nemen. Dat vonden we te lang duren, dus dan maar een taxi voor 1700 roebel. Het was een klein uurtje rijden door bossen met steile wegen. En daar was dan ineens het Baikal meer. Adembenemend. En groot. Het Baikal meer is het grootste meer ter wereld en bevat zo'n 20% van al het zoete water. Het is bijna 700 km lang en op het breedste stuk 60 km. Van de dieren die er leven komt 80% alleen voor in het Baikal meer. Zo ook de omul. Die vis wordt overal in het dorpje aangeboden en moesten we natuurlijk even proberen, dus na rond gelopen te hebben in het dorpje en vanaf diverse plekken het meer te hebben bewonderd hebben we van de omul zitten smullen, met uitzicht op het meer. Het weer was heerlijk, zonnig en warm. Van het meer kwam wel een verfrissende wind. Na het eten weer terug naar Irkutsk. Weer hetzelfde gezeur met de bussen, we zouden 3 uur moeten wachten op de eerstvolgende bus dus weer de taxi genomen. Deze chauffeur reed als een bezetene, zodat we vrij vlot weer in Irkutsk waren. Daar nog wat door de stad gelopen. 'S avonds weer in een Russisch restaurant wezen eten en een cocktail gedronken met uitzicht over de hele stad.

De volgende dag vroeg op voor het laatste stuk met de trein door Rusland, slechts 7 uur dit keer. Wel de mooiste route tot nu toe. Kilometers lang rijdt de trein slechts op een paar meter afstand van het Baikal meer, zodat we een prachtig uitzicht hebben. Aan de andere kant zien we hoge bergen met kleine dorpjes. De 7 uren waren zo voorbij. En zo waren we aan het eind van de middag in Ulan Ude, de laatste stop in Rusland. De volgende ochtend weer vroeg op. Dit keer niet om op tijd bij de trein te zijn, maar bij de bus. Vanaf Ulan Ude naar Ulaanbaatar, de hoofdstad van Mongolië. Met de trein kan het 6 tot 11 uur duren voordat je de grens over bent, vandaar dat we voor de bus gekozen hadden. Al gauw reden we door een prachtig landschap. De weg liet echter te wensen over. Het asfalt was erg slecht, zat vol met gaten en op een paar plekken waren ze aan de weg bezig, zodat het helemaal open lag en we feitelijk door zand/grind reden. Dan schiet het niet zo heel erg op.. Op een gegeven moment reden we door een klein dorpje en zagen we voor ons een bus stil staan langs de weg met de passagiers er naast. Onze bus chauffeur moest natuurlijk even kijken of hij kon helpen (of hij was gewoon nieuwsgierig). Kennelijk was de bus kapot. Er lag allerlei gereedschap op de grond en de passagiers waren ondertussen in het gras gaan liggen. Na enkele minuten kwam onze chauffeur weer terug en had hij bedacht dat een moeder met oma en 3 kinderen wel bij ons in de bus mee verder konden rijden. Niet dat wij nog plek hadden. Ja, 1 stoel. Achter ons. En dus was het gedaan met de rust. De baby was aan het huilen en het oudste jochie was bijzonder vervelend. Vrij logisch, want hij had geen zitplek. Zijn oma zat er niet op te wachten dat hij de hele tijd op schoot zat (daar was hij ook iets te groot voor), met als gevolg dat ie constant op Rubens stoel stond te hangen. Tot grote irritatie van Ruben..

De procedure bij de grens kostte bijna 2,5 uur. Beter dus dan met de trein, maar alsnog lang zat. Het stelt allemaal weinig voor maar het duurt gewoon lang. Eenmaal de grens over kwamen de Mongolen op ons af rennen, met de vraag of we onze Russische roebels wilden omruilen voor Mongoolse Togrok. Zo gezegd, zo gedaan. Echt handig is het niet om om te rekenen. 1 euro is 2726 Togrok. Enorme stapels geld in onze portemonnees dus. Na het grens gedoe duurde het nog vrij lang voordat we op plaats van bestemming waren. Het landschap is erg bijzonder. Uitgestrekte vlaktes, bergen, riviertjes, met hier en daar paarden en geiten. De Siberische houten huisjes met sierlijke blauwe luiken hebben plaatsgemaakt voor de typische witte Mongoolse ger-tenten. Soms zie je er eentje eenzaam en alleen in de middle of nowhere, soms staan er een paar bij elkaar met auto's voor de deur en een tv-schotel bij de ingang. Zo nu en dan komt er iemand op een paard langs of zitten bij een riviertje wat mensen te 'bbq-en'. Het ziet er werkelijk sprookjesachtig uit. We konden ons dan ook niet voorstellen dat we, na uren door de bergen te hebben gereden, ineens in een stad zouden zijn. Kilometers lang kom je niks tegen. Toch doemt daar ineens de stad op. In een grote vallei tussen prachtige groene bergen. Na 13 uur in de bus eindelijk in Ulaanbaatar. Dan kan het uitzicht nog zo mooi zijn, we waren het goed zat.

Vanaf het busstation moesten we nog naar het centrum. In de bus hadden we 2 Turken ontmoet, die woonden en studeerden in Mongolië. Ze spraken ook Mongools (in tegenstelling tot het Russisch gaat het Mongools mij niet zo goed af, de uitspraak is bizar). En zo hadden we weer iemand die ons op sleeptouw nam. Yasin vertelde ons dat iedere automobilist in UB als taxi chauffeur kan fungeren. Je gaat langs de weg staan, steekt je hand uit en in minder dan een minuut is er een auto gestopt die je meeneemt. Het maakt eigenlijk niet uit waar je naar toe moet. Als het niet op de route ligt rijdt de chauffeur gewoon een straatje om. Standaardprijs is 800 Togrog per kilometer. Als je instapt wordt de kilometerteller op 0 gezet en aan het eind reken je af. Werkt perfect! Zo waren we in no time bij ons hotel. Met Yasin spraken we af dat we de volgende dag weer zouden meeten. In Mongolië is er ieder jaar in juli het Naadam festival, waarbij er diverse sporten worden beoefend, zoals worstelen en boogschieten. Ik had onze route zo gepland dat we precies tijdens het festival in Mongolië zijn. Toen we in het hotel een schema bekeken van de festiviteiten kwamen we er achter dat er om 11 uur 's avonds een vuurwerkshow zou zijn op het Chinggis Khan plein, het centrale punt in de stad, dat vlak bij het hotel ligt. Het was ondertussen half 11 en we waren behoorlijk moe maar besloten toch maar even te gaan kijken. En gelukkig maar, want het was schitterend! Een kwartier lang werden er vuurpijlen de lucht in geschoten vanaf het plein en vanaf een plek een stuk daarachter. De vuurwerkshow in Scheveningen is er niks bij.

De volgende ochtend kwam Yasin ons ophalen bij het hotel en zijn we met de 'taxi' naar het stadion gegaan. Daar hebben we een groot deel van de dag rondgelopen en gekeken naar wedstrijden. Als iemand een wedstrijd wint dan doen ze de eagle-dans. Met de armen wijd als een vogel rennen ze rond, waarbij ze ook nog geluid maken, soort throat singing. Men loopt in traditionele Mongoolse kleding en overal is eten. Het was bloedheet maar erg leuk om mee te maken. Daarna zijn we nog naar een klooster geweest waar een gigantisch gouden Boeddha beeld in stond (waar we toevallig nog 3 Spanjaarden tegen het lijf liepen die we in de trein van Novosibirsk naar Irkutsk hadden ontmoet) en hebben we 'buuz' en 'khuushuur' gegeten, Mongoolse gerechten bestaande uit deeg gevuld met lamsvlees. Daarbij dronken we suutei tsai, thee met melk en zout. Verder nog wat door de stad gelopen, waar we constateerden dat veel winkeltjes en restaurants dicht zijn vanwege het festival. Zo ook de wasserette waar we onze kleren wilden wassen. Yasin was zo vriendelijk om aan te bieden onze kleren bij hem te wassen. Hij woont in een school, waar kinderen normaal gesproken de hele week slapen (maar nu niet vanwege vakantie). Hij zorgt voor de kinderen en houdt ze onder controle als de school uit is. Overdag studeer hij zelf. Hij wil docent engels worden. Hij woont al 5 jaar in Mongolië en het bevalt hem prima. En zo waren we in een lege school, om onze kleren te wassen. Daarna weer met de 'taxi' terug naar het hotel.

De dag erna zijn we met de bus naar een plek een eind buiten de stad gegaan, waar de paarden races van het Naadam festival waren. Kinderen van 2 tot 12 jaar kunnen meedoen. 2 jaar? Ja, 2 jaar. Wij leren fietsen, zij paardrijden. Op een plek midden in de bergen is het paardrijden. Er staan ger-tenten, er lopen gezinnen, hier en daar wat paarden, overal is eten en kan je spelletjes doen. Het uitzicht vanaf die plek was fantastisch. Het weer trouwens ook. We zagen een tribune staan en zijn maar gaan zitten, hoewel er nog niks te zien was. Het werd steeds drukker en we zagen mensen met verrekijkers in de richting van de bergen verderop kijken. Tussen de tribunes door liepen mensen die drinken en eten verkochten. Een vrouw naast ons kocht khuushuur en deelde met ons. We staan versteld van de vrijgevigheid hier. Op enig moment kwamen er trucks voor ons langs rijden om water te spuiten op het zand voor de tribunes, om te voorkomen dat we allemaal zand moesten happen als de paarden voorbij kwamen. In de verte (op 10 km afstand, globale schatting) zagen we een stofwolk ontstaan. Het duurde nog best een tijd voor de eerste paarden bij ons waren. Kinderen van vermoedelijk 4 a 5 jaar oud, slaand met hun zweep op de kont van het paard, toegejuicht door de mensen op de tribune, reden de finish over. Erg leuk om te zien. Daarna nog wat rondgelopen tussen de festiviteiten, een ijsje gegeten en nog even naar het worstelen gekeken, waar een westerling het opnam tegen een Mongool. Je kunt wel raden wie er won. Met een grote zwaai belandde de westerling op de grond. In de loop van de middag zijn we weer terug de stad in gegaan en hebben we nog een tempel bekeken. Morgen worden we om 9 uur bij ons hotel opgehaald voor een excursie van 2 dagen. To be continued..

Derde klas...

Tja, we waren inderdaad wel heel erg verwend met ons eerste klas coupeetje. Derde klas was andere koek... Maar voordat we dat avontuur meemaakten waren we in Yekaterinburg. Vanaf het station de taxi genomen naar het hotel, want dat was best een eindje in deze grote stad. Yekaterinburg is de vierde grootste stad in Rusland, na Moskou, St Petersburg en Novosibirsk, en vooral bekend om het feit dat Boris Jeltsin, de eerste president van Rusland, er vandaan komt en vanwege de maffia die er de baas was in de jaren 90. We hadden 1 dag om deze stad te bekijken. Helaas was het vrij regenachtig. Toch hebben we tussen de buien door de hoogtepunten van de stad kunnen zien. Handig, zodra de sneeuw verdwenen is aan het einde van het voorjaar wordt er een rode lijn op de straat geverfd die je langs de beste bezienswaardigheden leidt. De dag sloten we af met een diner in een Oezbeeks restaurant, dat er traditioneel uit zag en ook de bediening liep in traditionele kleding. Eten was perfect! Daarna weer naar het station om aan de trip naar Novosibirsk te beginnen. Derde klas dus...

De trein was al in Moskou begonnen en wij stapten dus later in. Dat hield in dat de rest van de mensen al een behoorlijke tijd in de trein zat en zich aardig geïnstalleerd had. Derde klas houdt in dat je met 54 mensen in een coupe zit. En eet. En slaapt. Het zijn blokken van 4, 2 om 2 stapelbedden en nog 2 bedden overdwars. Vrijwel alle plekken waren al bezet toen wij binnenkwamen. Overal zitten/liggen/hangen mensen, er liggen kleren en iedereen heeft z'n eigen eten bij zich. Hygiëne is niet zo best. Wij hadden twee bedden beneden geboekt, ongeveer halverwege de coupe. Boven ons lagen een man en een vrouw. De vrouw haalde er op enig moment een meisje bij die zowaar Engels sprak. Ze vertelde dat ze in shock was, omdat ze voor het eerst in haar leven mensen tegen kwam die Engels spraken. De vrouw die boven ons sliep bleek haar docent te zijn. Met haar en 5 andere meisjes hadden ze een excursie gehad en nu waren ze weer onderweg terug naar huis, in Novosibirsk, waar wij ook heen gingen. De andere meisjes waren nieuwsgierig geworden en kwamen ook in ons blokje zitten. Ze durfden echter geen Engels te praten met ons. De man die boven ons lag was er ondertussen ook bij komen zitten want die vond ons buitenlanders toch ook wel interessant. Hij was onderweg naar z'n vriendin. Hij sprak een paar woorden Engels. En twee woorden Duits; nicht schiessen. Zo hebben we de hele avond met de man en de meisjes doorgebracht, waarbij we bestookt werden met vragen. Ze vroegen zich vooral af wat we in Rusland kwamen doen. Toen we vertelden dat we een reis maakten van Moskou naar Peking, met diverse tussenstops, was de reactie waarom we dan in vredesnaam met de trein gingen?! Het vliegtuig was toch veel sneller. Dat we voor ons plezier zo lang in de trein gingen zitten vonden ze maar raar. De verbazing was echter nog groter toen bleek dat ik zelfs een boek had over de treinreis (lonely planet). Daar wilden ze toch allemaal wel even in kijken. De Transsiberië Express, daar hadden ze nog nooit van gehoord. Ook staan er in de lonely planet wat handige Russische woorden en zinnen. Ze waren natuurlijk benieuwd wat ik daarvan kende en of ik het ook kon uitspreken. Zo liet ik mijn ondertussen vrij uitgebreide Russische vocabulaire de revue passeren, tot groot vermaak van niet alleen de meisjes maar ook de rest van de coupé.

Na al dat gepraat waren we wel toe aan een biertje. Toen we in de restaurant wagon kwamen bleek die vol te zitten met Russische jongens/mannen uit het leger. Die keken ons niet al te vriendelijk aan. Kennelijk was het niet de bedoeling dat we in 'hun' restaurant wagon kwamen zitten. Nadat we ons bier op hadden en al weer terug waren in onze coupé kwamen er 2 van die jongens naar ons toe. Kennelijk vonden ook zij de buitenlanders toch wel interessant, en dan vooral Ruben. Die moest dan ook een Russische muts op doen en een vlag met een of andere tekst vast houden en samen met hun op de foto. Ondertussen had het verhaal van de twee buitenlanders ook de andere coupés in de trein bereikt, want op enig moment kwam er een vrouw naar ons toe die zei dat ze had vernomen dat er Nederlanders in de trein zaten die ook Duits spraken. Daar móest ze toch even naar toe. Ze was namelijk lerares Duits en kwam nooit iemand tegen die Duits sprak, dus deze mogelijkheid wilde ze niet aan haar neus voorbij laten gaan. Dus een tijdje in het Duits zitten praten, zij blij, de rest van de coupé verbaasd dat ik nóg een taal kon spreken.

Vanuit Nederland had ik drop mee genomen, wetende dat ze dat in Rusland niet hebben. Nadat de Russen wat eten met ons gedeeld hadden bedacht ik me dat ik de dropjes bij me had. Ik deelde ze uit en ze bekeken het nieuwsgierig en roken er aan. Voorzichtig stopten ze het in hun mond om het daarna meteen weer uit te spugen. Ze vonden het allemaal vreselijk goor en begrepen niet dat wij dat aten. Wel boden ze hun excuses aan voor hun gedrag haha. De man uit ons blokje haalde de volgende dag nog zijn meegenomen eten te voorschijn. Thuis had hij kip gebakken en in vacuumzakken meegenomen. Hij typte in google translator dat hij niet alleen ging eten dus wij moesten ook een stuk kip nemen. Dat hebben we ons goed laten smaken.

Het meisje dat Engels sprak, Valeriya heet ze, zou op het station worden opgehaald door haar moeder. Ze stelde voor dat ze ons naar het hotel zouden brengen met de auto. Daar zeiden wij natuurlijk geen nee tegen. Ondertussen hadden we ook al afgesproken dat we de dag erna in Novosibirsk met haar zouden doorbrengen. Nadat ze ons hadden afgezet bij het hotel spraken we af om de volgende dag naar de dierentuin te gaan. Die dag begon helaas koud en regenachtig. Later klaarde het wat op. De dierentuin was super. Veel grote vogels, apen, tijgers, panters, ijsberen etc. Het park was erg groot en mooi. De verblijven waren een beetje verouderd. De dieren kon je van heel dichtbij bekijken wat het echt bijzonder maakte. En dat voor omgerekend nog geen 5 euro. Daarna heeft Valeriya ons nog wat van de stad laten zien en hebben we samen met haar gegeten.

Vanuit Novosibirsk begon onze langste route, 31 uur naar Irkutsk, tweede klas. Wat een geluk, in de coupé met 4 bedden zitten geen andere mensen, dus we hebben de coupé voor ons zelf. Niet de luxe van de eerste klas, maar heel wat meer privacy dan derde klas. Helaas veranderde dat midden in de nacht, toen in Krasnoyarsk twee Russen ons kwamen vergezellen. 'S ochtends bleek dat ze best een beetje Engels spraken en zo werden we weer bestookt met vragen, wat voor werk we deden, wat voor huis we hadden, of we een auto hadden etc. Verder kwamen de meest uiteenlopende onderwerpen aan bod. Zo weten we nu bijvoorbeeld dat de Russen 55 (!) vakantiedagen hebben en mannen als ze 60 jaar zijn met pensioen gaan en vrouwen op hun 55ste. Ook deze Russen kunnen Zjarlot vrij goed uitspreken maar Roebjen blijft lastig. Ondertussen is het landschap veranderd van eindeloze bossen naar uitgestrekte hellingen met riviertjes. De kleine dorpjes met onverharde wegen en houten huisjes blijven hetzelfde.

Ook dit keer was het 's avonds tijd voor een biertje in de restaurant wagon. Ondertussen samen een spelletje gespeeld en naar buiten gekeken waar velden vol met gele bloemetjes voorbij gleden. Ik had mijn rugzak met alle waardevolle spullen mee, omdat ik het niet prettig vind om dat achter te laten in de coupé. Ruben had alleen zijn portemonnee en telefoon meegenomen (zijn paspoort heb ik bij me...). Zijn portemonnee legde hij zoals altijd ergens op tafel. Waar ik een haast ziekelijke neiging heb om constant te checken of ik alles nog bij me heb, maakt Ruben zich geen seconde druk om zijn spullen. Toen we al geruime tijd terug waren in de coupé kwam de mevrouw van de restaurant wagon dan ook zijn portemonnee terug brengen. Die had hij daar laten liggen...

In de lonely planet stond dat er precies op de helft van de afstand tussen Moskou en Peking een witte steen zou staan, die dat punt markeert. Langs de hele route staan bordjes met daarop het aantal kilometers dat je verwijderd bent van Moskou. Op die manier konden we aardig inschatten waar die steen ongeveer zou moeten staan. Minutenlang heb ik uit het raam zitten turen omdat ik die steen zo graag wilde zien. Natuurlijk reed de trein precies op dat stuk vrij snel, zodat ik de steen heb gemist...

Ondertussen zijn we door 5 tijdzones gereden. De treintijden zijn altijd in Moskou tijd, dus dat is soms verwarrend. Wel rijden de treinen altijd exact op tijd. Daar kan de NS nog wat van leren. Wat vooral opvalt, hoe meer we richting China/Mongolië reizen, is dat er steeds minder 'round-eyes' zijn.. We komen ook al in de buurt van Mongolië. Maar eerst nog Irkutsk, vlak bij het Baikal meer, en dan Ulan Ude, van waar we naar Ulaanbaatar, de hoofdstad van Mongolië, zullen reizen.

Zdravstvuyte!

Wat een fantastische eerste paar dagen hebben we achter de rug. Het begon allemaal wel wat moeizaam... Bij onze tussenstop in Letland had het volgende vliegtuig vertraging, zodat we een uur langer moesten wachten. Toen we eindelijk in Moskou aankwamen konden we aansluiten in een gigantische rij voor de paspoortcontrole. Precies nadat ik aan de beurt was geweest riep de chagarijnige Russische mevrouw achter het luikje naar de rij dat mensen met kinderen voor mochten gaan. Wat was ik blij dat ik net aan de beurt geweest was. Gelukkig lagen de backpacks daarna al op de band zodat we gelijk het busje naar het hotel konden nemen. Mijn planning, die vrij optimistisch uitging van een aankomsttijd in het hotel rond half 2 's nachts, klopte natuurlijk niet meer. Het was ondertussen half 4 en het was licht buiten! Zo licht, het leek wel klaarlichte dag. Schijnt normaal te zijn. Prettig was het echter niet want voor ons moest de nacht eigenlijk nog beginnen. Gelukkig hadden we een kamer zonder ramen en na 4 uurtjes in het pikdonker heerlijk geslapen te hebben ging de wekker. Tijd voor het Kremlin.

Eerst de backpacks naar het volgende hotel gebracht, een kwartiertje lopen van het Kremlin. Wat is dat groot, niet te beschrijven. Hoogtepunt was natuurlijk St. Basil's Cathedral, met de bekende kleurrijke uivormige bollen. Die staat buiten de muren van het Kremlin zelf. Voor die laatste moet je een kaartje kopen. Enorme rij voor de kassa. Na enig onderzoek bleken er ook automaten te staan waar je je tickets zelf kon kopen. Niemand maakte daar gebruik van. Wij wel. Binnen de muren van het Kremlin zijn diverse gebouwen en kerken. Allemaal even mooi en van binnen helemaal beschilderd. Na even rondgelopen te hebben was het tijd voor de wisseling van de wacht. Bij het 'graf van de onbekende soldaat' houdt 2 man de wacht en ieder uur wordt er gewisseld. Een groepje van 3 mannen komt aan marcheren, waarbij de benen bizar hoog de lucht in gaan. En zo synchroon, die hebben wel een paar keer geoefend. 2 mannetjes wisselen dan en weg zijn ze weer. Adembenemend.

Voor de avond had ik al maanden geleden tickets gereserveerd voor het Bolshoi theater. Om 7 uur zou de voorstelling beginnen. We zouden een stukje met de bus gaan en 2 haltes met de metro, waarbij we tussendoor van metrolijn moesten wisselen. De tijd die we daar aan kwijt zouden zijn hadden we lichtelijk onderschat. Dat kwam met name doordat we bij het wisselen van metrolijn behoorlijk ver moesten lopen. Het feit dat alle metrostations etc alleen in het Russisch zijn weergegeven maakte dat ik best wat tijd kwijt was om uit te vogelen welke kant we op moesten. Hoewel ik het alfabet ken gaat het lezen nog wel letter voor letter. Uiteindelijk kwam het er op neer dat we minutenlang door de hallen van de metro hebben gesprint, waarbij we ook nog onmogelijk lange roltrappen naar boven moesten trotseren. Stipt om 7 uur renden we de ingang van het theater in, waar bleek dat we een andere ingang moesten hebben. En zo kwam het dat we enkele minuten na 7 uur bezweet en compleet buiten adem op ons stoeltje in de grote zaal neerploften. Daar zat ik dan in m'n nette jurkje (speciaal meegenomen voor deze avond) en ballerina's (pumps pasten echt niet in m'n backpack) uit te puffen. Misschien hadden we beter een taxi kunnen nemen. Of eerder kunnen vertrekken.. Ruben zwoer volgend jaar een zonvakantie te boeken waarbij hij de hele week alleen maar aan het strand zou liggen.

Maar leuk was de voorstelling wel! Het was een komisch ballet, waar dus een soort verhaal achter zat en wat grappige stukjes er in. Het was redelijk te volgen. Acts met tientallen dansers werden afgewisseld met solo stukken. Het orkest, dat onderaan het podium zat, begeleide de dansers met echte Russische muziek. We hebben ons goed vermaakt.

Zondag stond een bezoekje aan Vladimir Lenin op de planning. Is die niet allang dood? Ja, al bijna honderd jaar. Maar dat weerhoudt de Russen er niet van om hem nog steeds ten toon te stellen aan hen die respect willen betonen aan deze leider. Naast de muren van het Kremlin, midden op het rode plein, kan je dan ook een tombe in waarin het lichaam van Lenin achter glas ligt. Maar liefst een uur in de rij gestaan voor deze 'attractie', maar we hadden het niet willen missen. In de tombe staat een dozijn aan bewakers die je er aan herinneren dat je geen foto's mag maken, dat je stil moet zijn en je handen niet in je zakken mag doen. In een rij loop je dan rond de glazen 'kist', waarin Lenin keurig opgebaard ligt. Nog geen minuut ben je binnen in deze donkere en koude ruimte. Maar bijzonder is het wel. Nu zou je denken zo'n lichaam vergaat toch. Nou, daar hebben de Russen dus een geheime formule voor bedacht. Toen Lenin overleed stonden er duizenden Russen in de ijzige kou te wachten om nog een glimp op te vangen van hun Lenin. Geïnspireerd door deze gang van zaken bedachten een aantal politieke gasten dat ze Lenin wel konden laten liggen, zodat men nog langer een bezoekje aan hem kon brengen. Dit was tegen de wens van zijn weduwe in, die hem gewoon wilde begraven. Ondertussen was het natuurlijke vergaan van het lichaam aan de gang. De lijkvlekken werden gebleekt en men probeerde het allemaal toonbaar de houden. Na lang onderzoeken en proberen vond met de geheime formule waarmee het lichaam voor zeer lange tijd geconserveerd kon worden. Nog steeds wordt het lichaam iedere paar dagen schoon gemaakt en om de 18 maanden in een bad met chemicaliën gestopt om het goed te houden. De geheime formule is trouwens voor slechts een paar miljoen dollar beschikbaar... De hersenen van Lenin zijn er na zijn dood uitgehaald. Men is 40 jaar bezig geweest deze hersenen te onderzoeken in de hoop te ontdekken waar zijn bijzondere intelligentie vandaan kwam. Is niet gelukt. Men is er overigens nog steeds over in discussie of hij niet alsnog een keer begraven moet worden. Mogelijk zal dat ergens in de komende jaren gaan gebeuren. Maar wij hebben hem in elk geval nog gezien!

Verder nog wat door de stad gelopen, een park bezocht en daarna alweer tijd om naar het station te gaan. In een gigantische hal met veel treinen, mensen en eten hebben we gewacht op onze trein. Trein 16 van Moskou naar Yekaterinburg. 1e klas hadden we geboekt, wat inhoudt dat we een coupe met 2 bedden voor ons zelf hebben. Iedere wagon heeft een eigen 'provodnitsa', de gastvrouw. Die van ons was eerst wat crancky, maar naderhand werd dat beter. Engels spreekt ze niet dus ik doe m'n uiterste best om wat woorden Russisch te spreken. In de coupe naast ons zit een Russisch meisje die ook Engels spreekt, dus die fungeert als tolk als het echt nodig is. Voor de trajecten hierna hebben we 2e en 3e klas geboekt. We willen alles een keer proberen. We zijn nu wel wat verwend met onze eigen coupe, eten erbij en toiletartikelen, dus we hopen maar dat de volgende ritten niet te veel tegenvallen.. Wel zal het leuk zijn om wat lokale mensen te spreken, want de enige die we hier spreken zijn 2 mannen uit Denemarken en 2 vrouwen uit Engeland. Verder is het leven in de trein prima. Zitten, liggen, hangen, lezen, rondjes lopen in de andere coupés en bier drinken aan de 'bar'. Soms stopt de trein een kwartier of een half uur. Dan kunnen we er uit en even op het station kijken. Er komen meteen mensen op je af die souvenirs of eten willen verkopen. En zo vliegen de uren voorbij, we vervelen ons geen moment.

Onze eerste dagen in Rusland zijn ons zeer goed bevallen. De mensen zijn in eerste instantie vrij afstandelijk maar als je wat vraagt blijken ze onwijs behulpzaam en vriendelijk. Bijna niemand spreekt ook maar een woord Engels dus ik ben maar wat blij dat ik enkele woorden Russisch kan. Verder was het weer goed, 20 a 25 graden, de wodka lekker en we kijken uit naar Yekaterinburg en wat er daarna nog volgt. Vanuit ons eerste klas coupeetje zeg ik Dosvidanya!

Ready for take-off!

Na jarenlang dromen en maanden voorbereiden is het eindelijk zover! Backpacks zitten vol (die van Ruben weegt 9,8 kilo en die van mij 11,3 kilo), paspoorten met visa hebben we bij de hand en we hebben er vooral erg veel zin in.

Om alvast in de sferen te komen voor deze bijzondere treinreis, de Transmongolië Express, zijn we met de trein naar Schiphol gegaan. Tijdig vertrokken natuurlijk, gelet op de horrorberichten van de laatste tijd over lange wachtrijen op het vliegveld. Dat bleek uiteindelijk mee te vallen. We maken een tussenstop in Letland, waarna we vannacht rond 1 uur lokale tijd in Moskou zullen aankomen. Daar slapen we in een hotel bij het vliegveld en morgenochtend gaan we dan meteen de stad in. Kremlin here we come.

Nu zijn we aan het wachten om het vliegtuig in te gaan. Dan begint de vakantie pas echt, volgens Ruben..

Welkom op mijn Reislog!

Over 2 maandjes is het dan zo ver; de Transsiberië Express, of eigenlijk de Transmongolië Express. Want waar de Transsiberië Express enkel door Rusland gaat en Vladivostok als eindpunt heeft, slaan wij na het Baikalmeer af naar het zuiden, om dwars door Mongolië heen naar onze eindbestemming Peking te reizen. Van Moskou naar Peking, bijna 8000 kilometer, met de trein.

Er worden veel georganiseerde reizen aangeboden op internet en inmiddels begrijp ik waarom. Het zelf plannen van de reis heeft nogal wat voeten in aarde. Maar dat weerhield mij er niet van om deze droomreis toch zelf te plannen. Blij dat ik maanden van te voren begonnen ben. Inmiddels ligt de route vast, zijn de vliegtickets Amsterdam-Moskou en Peking-Amsterdam geboekt, de hotels gereserveerd en diverse andere zaken geregeld.

Vandaag was onze kennismaking met Rusland, te weten bij het Visa Application Centre in Den Haag. Voor alle 3 de landen, Rusland, Mongolië en China, is een visum vereist. Daarvoor moet je naast het aanvraagformulier diverse begeleidende documenten inleveren, zoals een speciale verklaring van de zorgverzekering, hotelreserveringen en een reisschema. Bepakt met onze paspoorten en de overige vereiste stukken zijn we onze visumaanvraag gaan doen. De verplichte afspraak die we van te voren hadden gemaakt bleek een wassen neus, want je moest gewoon een nummertje trekken. Na bijna 3 kwartier gewacht te hebben werden we door een niet al te vriendelijke Russische vrouw geholpen. 5 minuten later en bijna €200 lichter stonden we weer buiten. Ambtenarij en geldklopperij. Nu wachten tot onze paspoorten met visum klaar zijn, om daarna de aanvragen voor Mongolië en China te doen.

45 dagen van te voren kan via de website van de Russische spoorwegen een ticket geboekt worden voor de trein. Helaas werkt dat niet volgens het hop on-hop off principe. Voor elk traject moet een apart ticket geboekt worden, voor een bepaalde dag en tijdstip. De trajecten, dagen en tijdstippen heb ik gepland, nu wachten tot het online beschikbaar is. Het boeken van de tickets is dan nog het belangrijkste dat geregeld moet worden. Klein detail, de website is grotendeels in het Engels, maar bepaalde onderdelen zijn in het Russisch. Maar goed dat ik een paar maanden geleden begonnen ben met het leren van het Russische alfabet.

Zowel in Rusland als Mongolië hanteert men het Cyrillische alfabet, dat weinig weg heeft van het alfabet dat wij kennen. Aangezien men in Rusland en Mongolië niet zo goed Engels spreekt, en bv plaatsnamen alleen in het Cyrillisch weergegeven worden, zag ik me genoodzaakt enigszins bekend te worden met dit alfabet. Daarnaast is het altijd leuk om mensen in het buitenland te kunnen groeten en bedanken in hun eigen taal. Dat gaat me inmiddels best aardig af. De Chinese tekens laat ik voor wat ze zijn...

Middels dit reisblog zal ik onze avonturen tijdens deze treinreis gaan delen. Hope you will enjoy it. Ik kan in elk geval niet wachten tot het zo ver is. Oh en Ruben, ja die heeft er ook zin in. En vindt alles een goed idee. Of het maakt 'm niet uit. Dosvidanya!

Charlotte